DOMATESTE YHRACAT SERTYFYKASINDA USÜLSÜZLÜK MÜ VAR

22 Mayys 2019, 23:36 Abdrurrahim YIL

Türkiye’nin son dönemde Rusya ve Ukrayna’ya ihraç etti?i tonlarca domates ve çile?in “tehlikeli tarym ha?eresi, güve” baryndyrdy?y, ya da “zirai atyk ve insan sa?ly?yna zararly kalyntylar içerdi?i” gerekçesiyle iade edilmesinin ardyndan gözler ihracat yapan firmalaryn Bakanlyktan aldy?y “Bitki Sa?lyk Sertifikasy”na çevrildi. CHP Tekirda? Milletvekili ve Ziraat Yüksek Mühendisi Dr. Ylhami Özcan Aygun, 17 Mayys 2019 tarihinde kapsamly bir ara?tyrma önergesi verdi.

Aygun, “Sebze, meyve ve bitkisel ürün ihraç eden firmalaryn, ihraç edece?i ürünlerin hastalyk ve zararly maddelerden arynmy? oldu?unu gösteren ‘Bitki Sa?lyk Sertifikasy’ny temin etmesi gerekmektedir. Son dönemde ya?anan olaylar, Tarym ve Orman Bakanly?y’nyn denetiminde yürüyen sebze ve meyve ihracat zincirinde sykynty oldu?unu ortaya koymaktadyr. Uluslararasy geçerlili?i olan ve o ürünün sa?lykly oldu?unu gösteren Bitki Sa?lyk Sertifikasy’nda usulsüzlükler mi var” diye sordu.

TÜRKYYE’NYN PRESTYJY OLUMSUZ YÖNDE ETKYLENYYOR

Aygun, son dönemde Rusya ve Ukrayna’ya ihraç edilen çilek ve domateslerin “tehlikeli ha?ere ya da zirai ilaç kalyntysy” içerdi?i gerekçesiyle Türkiye’ye geri gönderilmesi üzerine TBMM’de konunun ara?tyrylmasy için 17 Mayys 2019 tarihinde Ara?tyrma Önergesi verdi. Aygun, “Hem üreticimizi zor durumda byrakan, hem de dünya pazarlarynda Türkiye’nin prestijini olumsuz yönde etkileyen bu geli?melerin kapsamly olarak ara?tyrylmasy gerekmektedir” dedi.

Sebze ve meyve ihracaty yapylabilmesi için Bitki Sa?lyk Sertifikasy alynmasy gerekti?ine i?aret eden Aygun, “Ayryca Zirai Karantina Servisi tarafyndan yapylan i?lemlerin ardyndan ihraç edilen ürünlerin yüklendi?i yerde kontrolör tarafyndan hijyenik denetimleri yapylmaktadyr. Tarym ve Orman Bakanly?y’nca verilen belge, uluslararasy geçerlili?i olan belgedir. Bu belgenin ihracat syrasynda gümrük idarelerine ibrazy zorunludur. Bu sertifika, gyda güvenli?i açysyndan büyük önem ta?ymaktadyr” diye konu?tu.

Aygun, Rusya Tarym Ürünleri Denetim Ajansy’nyn (Rosselhoznador), “Türkiye’den gelen meyve ve sebzelerin bitki sa?ly?y kalitesinin dü?mesinden endi?e duyduklary ve geçen yyl Türkiye’den getirilen sebze ve meyvelerde 1945 kez Rusya’nyn karantina listesinde yer alan tarym zararlysy bulundu?u” yönünde açyklama yapty?yna i?aret etti.

Aygun, ?u bilgileri verdi:

“Rusya Nisan ve Mayys ayynda Türkiye’den aldy?y 43 ton çile?i “Kaliforniya çiçek tripsi” ve 39.5 ton domatesi de “Güney Amerika güvesi” bulundurdu?u gerekçesiyle iade etti. Ayny ?ekilde Mayys ayynda Ukrayna’ya ihraç edilen 38 ton domates, Güney Afrika güvesi içerdi?i ve hijyen standartlaryna uymady?y gerekçesiyle Türkiye’ye uyary yazysy yazylarak iade edilmi?tir. Ukrayna’nyn Nisan ayynda da 15 ton domatesi ayny gerekçeyle iade etti?i dikkate alyndy?ynda, ortada ciddi bir sykynty oldu?u görülmektedir. Tarym ve Orman Bakanly?y’nca verilen Bitki Sa?lyk Sertifikasy, uluslararasy geçerlili?i olan belgedir. Bu belgenin ihracat syrasynda gümrük idarelerine ibrazy zorunludur. Bu sertifika, gyda güvenli?i açysyndan büyük önem ta?ymaktadyr. Ya?anan olaylar, Tarym ve Orman Bakanly?y’nyn denetiminde yürüyen sebze ve meyve ihracat zincirinde sykynty oldu?unu ortaya koymaktadyr.”

Rusya ve Ukrayna’nyn iade etti?i ürünler, Türkiye’de mi satyldy?

Aygun, Bitkisel Gyda ve Yemin Yhracatynda Sa?lyk Sertifikasy Düzenlenmesi ve Yhracattan Geri Dönen Ürünler Yçin Uygulama Yönetmeli?i’ne göre, ihracattan geri gönderilen domates ve çilekten numune alynmasy, tüketim tarihi geçmi?, çürümü?, koku?mu? ya da bozulmu? olanlaryn yurda alynmamasy gerekti?inin altyny çizdi. “Rusya ve Ukrayna’dan dönen sebze ve meyveler için yapylan i?lemler, Türk halkynyn gyda güvenli?i açysyndan da önemlidir. Bu ürünlerin denetimi yapyldy my? Hangi ko?ullarda iç piyasaya verildi” diye soran Aygun, konunun incelenmesi gerekti?ini kaydetti. Aygun, sebze ve meyvede ihracat öncesi denetim eksikliklerinin ayryntyly olarak incelenmesinin Türk tarymy için elzem oldu?unu vurgulady.

Haber: Abdurrahim Yyldyrym